Chương 1: Quan niệm về vạn vật hữu tình
Các nhà Âm Dương học Việt Nam có tình ý như sau:
Chúng tôi quan niệm rằng: Vũ Trụ Vô Hữu biến động là sức mạnh vô cùng mạnh. Biến động ấy đã sai khiến, đã điều khiển muôn loài vạn vật bất kể siêu thể hay hữu thể trong ngoài con người, bất kể xa gần luôn luôn đang biến động. Vậy thì Vũ Trụ Vô Hữu vốn đã vô tình và cố ý sao đó đối với con người từ lâu rồi. Hôm nay, khi con người ghi ra những điều này, tức là con người có tình ý tối thiểu đối với Vũ Trụ như sau: “Vũ Trụ Vô Hữu có Tình Ý”. Chúng tôi muốn nói Tình Ý của Vũ Trụ Vô Hữu là biến động không có giây phút ngừng nghỉ.
Tóm lại, mọi vô hữu vật vốn có tình, có ý lẫn nhau kể cả con người.
Chương 2: Kết quả của biến hóa là Hóa Thành
Ý thức rằng lúc Cực Không là Vô Cực là lúc khởi đầu biến hóa, và kết quả của biến hóa đó đến nay hiện có chúng ta là con người trên 1 hành tinh mà loài người thường gọi là quả đất. Vậy, biến hóa, biến động, biến đổi đã Cấu Tạo Hóa Thành con người, thành nhân rồi.
Khi con người muốn xét lại về con người hoặc muốn hiểu biết về muôn loài vạn vật bất kể siêu thể, hữu thể nào, thời con người ít nữa là đã phải vận dụng khả năng sẵn có trong chính một con người. Trong chính một con người cũng chỉ là sự kết tinh phối hợp của hai phần siêu hữu thể (rỗng đặc). Siêu thể được đặt tên là Lý Trí Tánh. Hữu thể được đặt tên là thân xác. Sự thật cả hai chỉ là Tiên Hậu Thiên Lý Trí Tánh, chỉ là Âm Dương Lý Trí Tánh mà thôi, chớ không có gì khác nữa.
Vậy, kết quả của Vũ Trụ Vô Hữu Biến Hóa là đã Cấu Tạo Hóa Thành, hóa thành ra con người và muôn loài vô hữu vật không thể kể siết.
Chương 3: Con người vận dụng Âm Dương Lý Trí Tánh
Khi đã hóa thành con người tức như con người bị bắt buộc hóa thành và bị bắt buộc tự nhiên phải vận dụng khả năng sẵn có của chính mình là khả năng Âm Dương Lý Trí Tánh, tức khả năng hiểu biết và không hiểu biết. Tự xét, nếu chúng ta không dùng khả năng ấy cũng không được, bởi vì nó là ta mà ta cũng chính là nó, Âm Dương Lý Trí Tánh.
Chúng ta đã được và bị hóa thành con người, thiên hạ nói là gồm có tinh thần và thể xác, nhưng đối với các nhà Âm Dương học Việt Nam thì bất kể hóa thành siêu hữu thế nào thì cũng chỉ là hóa thành mà thôi. Tất thảy đều do cái lẽ biến hóa, biến động, biến đổi mà hóa ra thế này thế khác không còn đình nghỉ được nữa.
Tóm lại, con người nhờ vận dụng khả năng hiểu biết và không hiểu biết sẵn có trong chính một con người, cho nên con người mới học hỏi khám phá, chế tác, phát minh được mọi nhu cầu cho mình, cho xã hội loài người. Vậy, hiện giờ chúng ta vẫn cứ tiếp tục vận dụng khả năng hiểu biết và không hiểu biết trong chính một con người để nhận thức, nhận dạng và biến hóa, biến động, biến đổi. Khả năng hiểu biết và không hiểu biết trong 1 con người hôm nay chúng tôi đặt tên gọi Âm Dương Lý Trí Tánh, bởi vì sự thật trong tất cả muôn đời và khắp mọi nơi chỉ là Âm Dương Lý Trí Tánh chớ không có gì khác nữa.
Chương 4: Âm Dương Lý Trí Tánh hóa thành nhiều ý
Trong 1 con người nhờ có Âm Dương Lý Trí Tánh hoạt động: biến hóa, biến động, biến đổi làm cho con người hóa thành ra có Trí Tri, Ý Thức tức là có khả năng hiểu biết và không hiểu biết để biết tham dự suy xét vào khắp mọi nơi trong Vũ Trụ Vô Hữu.
Và rồi, khi Trí Tri, Ý Thức với những bước hóa thành hơi khác nhau của nó khiến cho con người bày đặt ra một nó mà hóa ra nhiều tên, đại khái nhu sau khi hóa thành Ý: rằng ý tưởng, ý nghĩ, ý thích, ý thức, ý niệm, ý chí, ý định, ý kiến, nhưng đa số năng dùng danh từ ý thức để lưu ý thiên hạ về nhiều vấn đề… Nay chúng tôi vẫn dùng danh từ Ý Thức để được phổ thông.
Trích Vấn Đề Lý Học (Tài Liệu Việt Nam Dịch Lý Hội)